Najciekawsze portrety psychologiczne w literaturze
Judym mimo, iż był człowiekiem wykształconym, wrażliwym i pełnym idealistycznych zapędów był także człowiekiem posiadającym wiele wad. Miał gwałtowne, choleryczne usposobienie. Udowodnił wielokrotnie i w salonie Czernisza, i w Cisach, że stać go jedynie na okazanie pasji, gniewu i wściekłości. Autor książki podkreśla jego porywczość charakteru i wytyka mu wstyd jaki odczuwa na widok nędzy rodziny brata oraz słabość do panny Natalii.
Judym jest postacią, która łączy w sobie cechy romantycznego buntownika oraz pozytywistycznego społecznika. Jako bohater romantyczny, Tomasz ukazuje nam się poprzez swą wrażliwość na krzywdę ludzką, odpowiedzialność za społeczeństwo, w którym funkcjonuje. Nie godzi się z otaczającym go złem. Jest wyobcowanym indywidualistą, który w samotności kroczy swą życiową drogą. Nie chce niczyjej pomocy, chce sam stawić czoło istniejącym obok niego problemom. W myśl pozytywistycznego kultu pracy, Judym propaguje leczenie najbiedniejszych, poprawę warunków pracy robotników oraz szerzenie higieny, z którą spotyka się coraz rzadziej.
Judym przekreślił swoje życie, sam siebie skazał na zagładę. Jego postawa łączy się z pięknem, szlachetnością i w ogóle jest wspaniała, lecz ma także swoje minusy- przecież Tomasz rujnuje życie nie tylko sobie, ale także Joannie.
Tomasz Judym ma swoje wady i zalety. Poświęca się dla ludzkości własnym kosztem. Każda jego decyzja jest zła. Jego rozterki w utworze są jak rozdarta sosna, która ukazuje sytuację psychiczną Tomasza podejmującego decyzję poświęcenia się dla ogółu. Sosna ma dwie części: jedna strona jest całkowicie obumarła, druga trzyma się korzeniem skarpy. To samo stało się z Judymem- jedna część jego duszy, stanowiąca miłość, rodzinę i szczęście obumarła, natomiast to co pozostało, co sam wybrał jak swe życie to część poświęcona kopalni i pracującym tam ludziom.
ZAKOŃCZENIE
Człowiek jest oceniany przez innych ludzi poprzez pryzmat czynów, których się dopuścił. Jednakże prawdą jest też, że jak wielu mamy „obserwatorów” danej postaci tak wiele może być o niej sądów. Każdy z nas na swój własny sposób odbiera kogoś innego i według własnego indywidualnego systemu wartości ustosunkowuje się do osoby z najbliższego otoczenia czy też do danego bohatera literackiego. Nieraz nasze opinia o jakiejś postaci nie jest obiektywna, ponieważ gdy nabierzemy do kogoś chociaż odrobinę sympatii to czasami staramy się usprawiedliwiać a nawet „przymykać oczy” na niektóre niezbyt chwalebne czyny tej osoby.
Myślę, że przedstawione przeze mnie postacie ukazują niezwykle rozwiniętą umiejętność kreowania przez autorów nie tylko postaci fikcyjnych, ale takich, które mogłyby znaleźć się w naszym społeczeństwie. Pisarze poprzez zagłębianie się w odkrywanie psychiki ludzkiej mogą stwarzać bohaterów, którzy mogą wydać się dla nas bardziej realni.
Obcowanie z literaturą pomaga rozszerzyć swoje poglądy na temat świata i natury ludzkiej.
Dzięki literaturze poznajemy motywy działań człowieka, ale za każdym razem są one inne – bo ilu bohaterów literackich, tyle różnych osobowości. Tak naprawdę to od wieków pisarze próbują odpowiedzieć na to same pytanie, kim jest człowiek? Chyba nie ma jednoznacznej odpowiedzi, człowiek jest taki – jaki jest, a to znaczy, że każdy z nas jest jedyny i niepowtarzalny.